摘要
Ubiquitination, a key and extensive posttranslational modification of proteins, has profound effects on a variety of physiological and pathological processes. The inherent complexity of ubiquitin conjugates makes it highly challenging to study the functional and structural mechanisms of ubiquitination. To address these challenges, accesses to sufficient poly-ubiquitin chains or ubiquitinated proteins are urgently needed. Over the last decade, synthetic protein chemists have developed several novel peptide ligation methods for the preparation of ubiquitin conjugates with precise control over the atomic structure. In this review, we summarize the recent breakthroughs and potential challenges in the chemical synthesis and semi-synthesis of ubiquitin conjugates with respect to the preparation of poly-ubiquitin-based proteins and ubiquitin-based probes.
Ubiquitination, a key and extensive posttranslational modification of proteins, has profound effects on a variety of physiological and pathological processes. The inherent complexity of ubiquitin conjugates makes it highly challenging to study the functional and structural mechanisms of ubiquitination. To address these challenges, accesses to sufficient poly-ubiquitin chains or ubiquitinated proteins are urgently needed. Over the last decade, synthetic protein chemists have developed several novel peptide ligation methods for the preparation of ubiquitin conjugates with precise control over the atomic structure. In this review, we summarize the recent breakthroughs and potential challenges in the chemical synthesis and semi-synthesis of ubiquitin conjugates with respect to the preparation of poly-ubiquitin-based proteins and ubiquitin-based probes.
引文
1 Komander D,Rape M.Annu Rev Biochem,2012,81:203-229
2 Mali SM,Singh SK,Eid E,Brik A.J Am Chem Soc,2017,139:4971-4986
3 Müller MM,Muir TW.Chem Rev,2015,115:2296-2349
4 Gopinath P,Ohayon S,Nawatha M,Brik A.Chem Soc Rev,2016,45:4171-4198
5 Hospenthal MK,Freund SMV,Komander D.Nat Struct Mol Biol,2013,20:555-565
6 Ohtake F,Tsuchiya H.J Biochem,2016,18:mvw088
7 Husnjak K,Dikic I.Annu Rev Biochem,2012,81:291-322
8 Yau RG,Doerner K,Castellanos ER,Haakonsen DL,Werner A,Wang N,Yang XW,Martinez-Martin N,Matsumoto ML,Dixit VM,Rape M.Cell,2017,171:918-933.e20
9 Liu C,Liu W,Ye Y,Li W.Nat Commun,2017,8:14274
10 Meyer HJ,Rape M.Cell,2014,157:910-921
11 Dikic I,Wakatsuki S,Walters KJ.Nat Rev Mol Cell Biol,2009,10:659-671
12 Mevissen TET,Komander D.Annu Rev Biochem,2017,86:159-192
13 Wright DE.Front Biosci,2012,17:1051-1078
14 Wilson MD,Benlekbir S,Fradet-Turcotte A,Sherker A,Julien JP,McEwan A,Noordermeer SM,Sicheri F,Rubinstein JL,Durocher D.Nature,2016,536:100-103
15 Fradet-Turcotte A,Canny MD,Escribano-Díaz C,Orthwein A,Leung CCY,Huang H,Landry MC,Kitevski-LeBlanc J,Noordermeer SM,Sicheri F,Durocher D.Nature,2013,499:50-54
16 Li JB,Qi YK,He QQ,Ai HS,Liu SL,Wang JX,Zheng JS,Liu L,Tian C.Cell Res,2018,28:257-260
17 Bondalapati S,Jbara M,Brik A.Nat Chem,2016,8:407-418
18 Liang J,Zhang L,Tan XL,Qi YK,Feng S,Deng H,Yan Y,Zheng JS,Liu L,Tian CL.Angew Chem Int Ed,2017,56:2744-2748
19 Bi X,Pasunooti KK,Liu CF.Sci China Chem,2018,61:251-265
20 Kulathu Y,Komander D.Nat Rev Mol Cell Biol,2012,13:508-523
21 Hemantha HP,Brik A.Bioorg Med Chem,2013,21:3411-3420
22 Yang R,Liu CF.Top Curr Chem,2015,362:89-106
23 Faggiano S,Alfano C,Pastore A.Anal Biochem,2016,492:82-90
24 Dong KC,Helgason E,Yu C,Phu L,Arnott DP,Bosanac I,Compaan DM,Huang OW,Fedorova AV,Kirkpatrick DS,Hymowitz SG,Dueber EC.Structure,2011,19:1053-1063
25 Komander D,Lord CJ,Scheel H,Swift S,Hofmann K,Ashworth A,Barford D.Mol Cell,2008,29:451-464
26 Kristariyanto YA,Abdul Rehman SA,Campbell DG,Morrice NA,Johnson C,Toth R,Kulathu Y.Mol Cell,2015,58:83-94
27 Kristariyanto YA,Choi SY,Rehman SAA,Ritorto MS,Campbell DG,Morrice NA,Toth R,Kulathu Y.Biochem J,2015,467:345-352
28 Scheuermann JC,de Ayala Alonso AG,Oktaba K,Ly-Hartig N,McGinty RK,Fraterman S,Wilm M,Muir TW,Müller J.Nature,2010,465:243-247
29 Weake VM,Workman JL.Mol Cell,2008,29:653-663
30 van Tilburg GB,Elhebieshy AF,Ovaa H.Curr Opin Struct Biol,2016,38:92-101
31 Xu L,Huang JF,Chen CC,Qu Q,Shi J,Pan M,Li YM.Org Lett,2018,20:329-332
32 Tan XD,Pan M,Gao S,Zheng Y,Shi J,Li YM.Chem Commun,2017,53:10208-10211
33 El Oualid F,Merkx R,Ekkebus R,Hameed DS,Smit JJ,de Jong A,Hilkmann H,Sixma TK,Ovaa H.Angew Chem Int Ed,2010,49:10149-10153
34 Maity SK,Jbara M,Brik A.J Pept Sci,2016,22:252-259
35 Qi YK,Ai HS,Li YM,Yan B.Front Chem,2018,6:19
36 Dawson PE,Muir TW,Clark-Lewis I,Kent SBH.Science,1994,266:776-779
37 Chatterjee C,McGinty RK,Pellois JP,Muir TW.Angew Chem Int Ed,2007,46:2814-2818
38 McGinty RK,Kim J,Chatterjee C,Roeder RG,Muir TW.Nature,2008,453:812-816
39 Weller CE,Huang W,Chatterjee C.ChemBioChem,2014,15:1263-1267
40 Weller CE,Dhall A,Ding F,Linares E,Whedon SD,Senger NA,Tyson EL,Bagert JD,Li X,Augusto O,Chatterjee C.Nat Commun,2016,7:12979
41 Gao S,Pan M,Zheng Y,Huang Y,Zheng Q,Sun D,Lu L,Tan X,Tan X,Lan H,Wang J,Wang T,Wang J,Liu L.J Am Chem Soc,2016,138:14497-14502
42 Pan M,Gao S,Zheng Y,Tan X,Lan H,Tan X,Sun D,Lu L,Wang T,Zheng Q,Huang Y,Wang J,Liu L.J Am Chem Soc,2016,138:7429-7435
43 Li J,Li Y,He Q,Li Y,Li H,Liu L.Org Biomol Chem,2014,12:5435-5441
44 Zheng JS,Tang S,Qi YK,Wang ZP,Liu L.Nat Protoc,2013,8:2483-2495
45 Fang GM,Li YM,Shen F,Huang YC,Li JB,Lin Y,Cui HK,Liu L.Angew Chem Int Ed,2011,50:7645-7649
46 Fang GM,Wang JX,Liu L.Angew Chem Int Ed,2012,51:10347-10350
47 Botti P,Carrasco MR,Kent SBH.Tetrahedron Lett,2001,42:1831-1833
48 Macmillan D,Anderson DW.Org Lett,2004,6:4659-4662
49 Li J,He Q,Liu Y,Liu S,Tang S,Li C,Sun D,Li X,Zhou M,Zhu P,Bi G,Zhou Z,Zheng JS,Tian C.ChemBioChem,2017,18:176-180
50 Qi YK,He QQ,Ai HS,Guo J,Li JB.Chem Commun,2017,53:4148-4151
51 Qi YK,He QQ,Ai HS,Li JB,Zheng JS.Synlett,2017,28:1907-1912
52 Liu J,Han C,Xie B,Wu Y,Liu S,Chen K,Xia M,Zhang Y,Song L,Li Z,Zhang T,Ma F,Wang Q,Wang J,Deng K,Zhuang Y,Wu X,Yu Y,Xu T,Cao X.Nat Immunol,2014,15:612-622
53 Casta?eda CA,Dixon EK,Walker O,Chaturvedi A,Nakasone MA,Curtis JE,Reed MR,Krueger S,Cropp TA,Fushman D.Structure,2016,24:423-436
54 Alfano C,Faggiano S,Pastore A.Trends Biochem Sci,2016,41:371-385
55 Wan Q,Danishefsky SJ.Angew Chem Int Ed,2007,46:9248-9252
56 Loibl SF,Harpaz Z,Seitz O.Angew Chem Int Ed,2015,54:15055-15059
57 Loibl SF,Dallmann A,Hennig K,Juds C,Seitz O.Chem Eur J,2018,24:3623-3633
58 Xie RL,Xu L,Li JB,Chu GC,Wang T,Huang YC,Li YM.Eur JOrg Chem,2016,2016(15):2665-2670
59 Wang P,Dong S,Shieh JH,Peguero E,Hendrickson R,Moore MAS,Danishefsky SJ.Science,2013,342:1357-1360
60 Lee CL,Li X.Sci China Chem,2016,59:1061-1064
61 Huang Y,Liu L.Sci China Chem,2015,58:1779-1781
62 Wang Z,Xu W,Liu L,Zhu TF.Nat Chem,2016,8:698-704
63 Qi YK,Chang HN,Pan KM,Tian CL,Zheng JS.Chem Commun,2015,51:14632-14635
64 Kent SBH.Chem Soc Rev,2009,38:338-351
65 Chang HN,Liu BY,Qi YK,Zhou Y,Chen YP,Pan KM,Li WW,Zhou XM,Ma WW,Fu CY,Qi YM,Liu L,Gao YF.Angew Chem Int Ed,2015,54:11760-11764
66 Li H,Dong S.Sci China Chem,2017,60:201-213
67 Li JB,Tang S,Zheng JS,Tian CL,Liu L.Acc Chem Res,2017,50:1143-1153
68 Zheng JS,Yu M,Qi YK,Tang S,Shen F,Wang ZP,Xiao L,Zhang L,Tian CL,Liu L.J Am Chem Soc,2014,136:3695-3704
69 Zheng JS,He Y,Zuo C,Cai XY,Tang S,Wang ZA,Zhang LH,Tian CL,Liu L.J Am Chem Soc,2016,138:3553-3561
70 Zuo C,Tang S,Zheng JS.J Pept Sci,2015,21:540-549
71 Merrifield RB.J Am Chem Soc,1963,85:2149-2154
72 Yan B,Shi W,Ye L,Liu L.Curr Opin Chem Biol,2018,46:33-40
73 Muir TW,Sondhi D,Cole PA.Proc Natl Acad Sci USA,1998,95:6705-6710
74 Holt M,Muir T.Annu Rev Biochem,2015,84:265-290
75 Huang YC,Fang GM,Liu L.Nat Sci Rev,2016,3:107-116
76 Zheng JS,Tang S,Huang YC,Liu L.Acc Chem Res,2013,46:2475-2484
77 Li YM,Li YT,Pan M,Kong XQ,Huang YC,Hong ZY,Liu L.Angew Chem Int Ed,2014,53:2198-2202
78 He Q,Li J,Qi Y,Wang Z,Huang Y,Liu L.Sci China Chem,2017,60:621-627
79 Yang R,Pasunooti KK,Li F,Liu XW,Liu CF.J Am Chem Soc,2009,131:13592-13593
80 Ajish Kumar KS,Haj-Yahya M,Olschewski D,Lashuel HA,Brik A.Angew Chem Int Ed,2009,48:8090-8094
81 Kumar KSA,Spasser L,Erlich LA,Bavikar SN,Brik A.Angew Chem Int Ed,2010,49:9126-9131
82 Bondalapati S,Eid E,Mali SM,Wolberger C,Brik A.Chem Sci,2017,8:4027-4034
83 Siman P,Karthikeyan SV,Nikolov M,Fischle W,Brik A.Angew Chem Int Ed,2013,52:8059-8063
84 Seenaiah M,Jbara M,Mali SM,Brik A.Angew Chem Int Ed,2015,54:12374-12378
85 Maity SK,Jbara M,Mann G,Kamnesky G,Brik A.Nat Protoc,2017,12:2293-2322
86 Geurink PP,El Oualid F,Jonker A,Hameed DS,Ovaa H.ChemBioChem,2012,13:293-297
87 Merkx R,de Bruin G,Kruithof A,van den Bergh T,Snip E,Lutz M,El Oualid F,Ovaa H.Chem Sci,2013,4:4494-4498
88 Haj-Yahya M,Fauvet B,Herman-Bachinsky Y,Hejjaoui M,Bavikar SN,Vedhanarayanan Karthikeyan S,Ciechanover A,Lashuel HA,Brik A.Proc Natl Acad Sci USA,2013,110:17726-17731
89 Kumar KSA,Bavikar SN,Spasser L,Moyal T,Ohayon S,Brik A.Angew Chem Int Ed,2011,50:6137-6141
90 Schmid AW,Fauvet B,Moniatte M,Lashuel HA.Mol Cell Proteomics,2013,12:3543-3558
91 Qi YK,Tang S,Huang YC,Pan M,Zheng JS,Liu L.Org Biomol Chem,2016,14:4194-4198
92 Juvekar V,Gong YD.Org Lett,2016,18:836-839
93 Jin K,Li T,Chow HY,Liu H,Li X.Angew Chem Int Ed,2017,56:14607-14611
94 Haj-Yahya M,Eltarteer N,Ohayon S,Shema E,Kotler E,Oren M,Brik A.Angew Chem Int Ed,2012,51:11535-11539
95 Kumar KSA,Spasser L,Ohayon S,Erlich LA,Brik A.Bioconjugate Chem,2011,22:137-143
96 Tang S,Liang LJ,Si YY,Gao S,Wang JX,Liang J,Mei Z,Zheng JS,Liu L.Angew Chem Int Ed,2017,56:13333-13337
97 Bavikar SN,Spasser L,Haj-Yahya M,Karthikeyan SV,Moyal T,Ajish Kumar KS,Brik A.Angew Chem Int Ed,2012,51:758-763
98 Qu Q,Pan M,Gao S,Zheng QY,Yu YY,Su JC,Li X,Hu HG.Adv Sci,2018,5:1800234
99 Si YY,Liang LJ,Tang S,Qi YK,Huang Y,Zheng JS.Tetrahedron Lett,2018,59:268-271
100 Liang LJ,Si Y,Tang S,Huang D,Wang ZA,Tian C,Zheng JS.Chin Chem Lett,2018,29:1155-1159
101 Li YM,Yang MY,Huang YC,Li YT,Chen PR,Liu L.ACS Chem Biol,2012,7:1015-1022
102 Li YT,Yi C,Chen CC,Lan H,Pan M,Zhang SJ,Huang YC,Guan CJ,Li YM,Yu L,Liu L.Nat Commun,2017,8:14846
103 McGinty RK,Kohn M,Chatterjee C,Chiang KP,Pratt MR,Muir TW.ACS Chem Biol,2009,4:958-968
104 Fierz B,Kilic S,Hieb AR,Luger K,Muir TW.J Am Chem Soc,2012,134:19548-19551
105 Liu CC,Schultz PG.Annu Rev Biochem,2010,79:413-444
106 Chin JW.Annu Rev Biochem,2014,83:379-408
107 Davis L,Chin JW.Nat Rev Mol Cell Biol,2012,13:168-182
108 Lang K,Chin JW.Chem Rev,2014,114:4764-4806
109 Virdee S,Kapadnis PB,Elliott T,Lang K,Madrzak J,Nguyen DP,Riechmann L,Chin JW.J Am Chem Soc,2011,133:10708-10711
110 Virdee S,Ye Y,Nguyen DP,Komander D,Chin JW.Nat Chem Biol,2010,6:750-757
111 Casta?eda C,Liu J,Chaturvedi A,Nowicka U,Cropp TA,Fushman D.J Am Chem Soc,2011,133:17855-17868
112 Yang R,Bi X,Li F,Cao Y,Liu CF.Chem Commun,2014,50:7971-7974
113 Dixon EK,Casta?eda CA,Kashyap TR,Wang Y,Fushman D.Bioorg Med Chem,2013,21:3421-3429
114 Bi X,Yang R,Feng X,Rhodes D,Liu CF.Org Biomol Chem,2016,14:835-839
115 Neumann H,Wang K,Davis L,Garcia-Alai M,Chin JW.Nature,2010,464:441-444
116 Chin JW.Nature,2017,550:53-60
117 Long L,Furgason M,Yao T.Methods,2014,70:134-138
118 Eger S,Scheffner M,Marx A,Rubini M.J Am Chem Soc,2010,132:16337-16339
119 Weikart ND,Mootz HD.ChemBioChem,2010,11:774-777
120 Valkevich EM,Guenette RG,Sanchez NA,Chen Y,Ge Y,Strieter ER.J Am Chem Soc,2012,134:6916-6919
121 Meledin R,Mali SM,Singh SK,Brik A.Org Biomol Chem,2016,14:4817-4823
122 Yin L,Krantz B,Russell NS,Deshpande S,Wilkinson KD.Biochemistry,2000,39:10001-10010
123 Morgan MT,Haj-Yahya M,Ringel AE,Bandi P,Brik A,Wolberger C.Science,2016,351:725-728
124 Lewis YE,Abeywardana T,Lin YH,Galesic A,Pratt MR.ACSChem Biol,2016,11:931-942
125 Sun H,Meledin R,Mali SM,Brik A.Chem Sci,2018,9:1661-1665
126 Chatterjee C,McGinty RK,Fierz B,Muir TW.Nat Chem Biol,2010,6:267-269
127 Chen J,Ai Y,Wang J,Haracska L,Zhuang Z.Nat Chem Biol,2010,6:270-272
128 Zhou L,Holt MT,Ohashi N,Zhao A,Müller MM,Wang B,Muir TW.Nat Commun,2016,7:10589
129 Hemantha HP,Bavikar SN,Herman-Bachinsky Y,Haj-Yahya N,Bondalapati S,Ciechanover A,Brik A.J Am Chem Soc,2014,136:2665-2673
130 Holt MT,David Y,Pollock S,Tang Z,Jeon J,Kim J,Roeder RG,Muir TW.Proc Natl Acad Sci USA,2015,112:10365-10370
131 Si Y,Liang L,Tang S,Qi Y,Huang Y,Liu L.Sci China Chem,2018,61:412-417
132 Ekkebus R,Flierman D,Geurink PP,Ovaa H.Curr Opin Chem Biol,2014,23:63-70
133 Haj-Yahya N,Hemantha HP,Meledin R,Bondalapati S,Seenaiah M,Brik A.Org Lett,2014,16:540-543
134 Li G,Liang Q,Gong P,Tencer AH,Zhuang Z.Chem Commun,2014,50:216-218
135 McGouran JF,Gaertner SR,Altun M,Kramer HB,Kessler BM.Chem Biol,2013,20:1447-1455
136 Mevissen TET,Kulathu Y,Mulder MPC,Geurink PP,Maslen SL,Gersch M,Elliott PR,Burke JE,van Tol BDM,Akutsu M,El Oualid F,Kawasaki M,Freund SMV,Ovaa H,Komander D.Nature,2016,538:402-405
137 Mulder MPC,El Oualid F,ter Beek J,Ovaa H.ChemBioChem,2014,15:946-949
138 Meledin R,Mali SM,Kleifeld O,Brik A.Angew Chem Int Ed,2018,57:5645-5649
139 Borodovsky A,Kessler BM,Casagrande R,Overkleeft HS,Wilkinson KD,Ploegh HL.EMBO J,2001,20:5187-5196
140 Borodovsky A,Ovaa H,Kolli N,Gan-Erdene T,Wilkinson KD,Ploegh HL,Kessler BM.Chem Biol,2002,9:1149-1159
141 Ekkebus R,van Kasteren SI,Kulathu Y,Scholten A,Berlin I,Geurink PP,de Jong A,Goerdayal S,Neefjes J,Heck AJR,Komander D,Ovaa H.J Am Chem Soc,2013,135:2867-2870
142 Ohayon S,Spasser L,Aharoni A,Brik A.J Am Chem Soc,2012,134:3281-3289
143 Iph?fer A,Kummer A,Nimtz M,Ritter A,Arnold T,Frank R,van den Heuvel J,Kessler BM,J?nsch L,Franke R.ChemBioChem,2012,13:1416-1420
144 Whedon SD,Markandeya N,Rana ASJB,Weller CE,Senger NA,Turecek F,Strieter ER,Chatterjee C.J Am Chem Soc,2016,138:13774-13777
145 Flierman D,van der Heden van Noort GJ,Ekkebus R,Geurink PP,Mevissen TET,Hospenthal MK,Komander D,Ovaa H.Cell Chem Biol,2016,23:472-482
146 Xie X,Li XM,Qin F,Lin J,Zhang G,Zhao J,Bao X,Zhu R,Song H,Li XD,Chen PR.J Am Chem Soc,2017,139:6522-6525
147 Lam YA,Lawson TG,Velayutham M,Zweier JL,Pickart CM.Nature,2002,416:763-767
148 Yang T,Li XM,Bao X,Fung YME,Li XD.Nat Chem Biol,2016,12:70-72
149 Mulder MPC,Witting K,Berlin I,Pruneda JN,Wu KP,Chang JG,Merkx R,Bialas J,Groettrup M,Vertegaal ACO,Schulman BA,Komander D,Neefjes J,El Oualid F,Ovaa H.Nat Chem Biol,2016,12:523-530
150 Pao KC,Stanley M,Han C,Lai YC,Murphy P,Balk K,Wood NT,Corti O,Corvol JC,Muqit MMK,Virdee S.Nat Chem Biol,2016,12:324-331
151 Pao KC,Wood NT,Knebel A,Rafie K,Stanley M,Mabbitt PD,Sundaramoorthy R,Hofmann K,van Aalten DMF,Virdee S.Nature,2018,556:381-385
152 Tang S,Si YY,Wang ZP,Mei KR,Chen X,Cheng JY,Zheng JS,Liu L.Angew Chem Int Ed,2015,54:5713-5717