摘要
电致发光细胞传感器具有灵敏度高、反应可控性强、背景干扰低、分析实时、对检测对象无损等优点,近年来成为生物分析和临床诊断等领域的研究热点。该文针对电致发光细胞传感器构建以及纳米发光探针的设计介绍其在肿瘤细胞定量分析、肿瘤标志物分析、单细胞分析以及细胞功能分析等方面的应用,并对电致发光技术在细胞传感中的研究趋势进行展望。
Electrogenerated chemiluminescence cytosensors,with the advantages of high sensitivity,strong reaction controllability,low background interference,real-time analysis and nondestructiveness to the targets,have become a research hotspot in fields of biological analysis and clinical diagnosis in recent years.In this review,the discussion is focused on their applications in quantitative detection of cancer cells and tumor markers,single-cell and cell function analysis through the construction of electrogenerated chemiluminescence cytosensors and the design of nanoluminescent probes.Simultaneously,the research trend for electrogenerated chemiluminescence technology in cell sensing is prospected.
引文
[1] Pancrazio J J,Whelan J P,Borkholder D A,Ma W,Stenger D A.Ann.Biomed.Eng.,1999,27(6):697-711.
[2] Liu Q J,Wu C S,Cai H,Hu N,Zhou J,Wang W.Chem.Rev.,2014,114(12):6423-6461.
[3] Richter M M.Chem.Rev.,2004,104(6):3003-3036.
[4] Zhou Y Q,Yan D P,Wei M.J.Mater.Chem.C,2015,3:10099-10106.
[5] Hu L Z,Xu G B.Chem.Soc.Rev.,2010,39(8):3275-3304.
[6] Gerardi R D,Barnett N W,Lewis S W.Anal.Chim.Acta,1999,378:1-41.
[7] Miao W J.Chem.Rev.,2008,108(7):2506-2553.
[8] Zhang H R,Wang Y Z,Zhao W,Xu J J,Chen H Y.Anal.Chem.,2016,88(5):2884-2890.
[9] Gao H F,Wang X F,Li M,Qi H L,Gao Q,Zhang C X.Biosens.Bioelectron.,2017,98:62-67.
[10] Liu Z Y,Qi W J,Xu G B.Chem.Soc.Rev.,2015,44(10):3117-3142.
[11] Shi H W,Zhao W,Liu Z,Liu X C,Xu J J,Chen H Y.Anal.Chem.,2016,88(17):8795-8801.
[12] Zuo H Z,Wang R,Jiang D C,Fang D J.ChemElectroChem,2017,4(7):1677-1680.
[13] Ge S G,Zhao J G,Wang S P,Lan F F,Yan M,Yu J H.Biosens.Bioelectron.,2018,102:411-417.
[14] Zhou H,Liu J,Zhang S S.TrAC,Trends Anal.Chem.,2015,67:56-73.
[15] Jie G T,Jie G F.RSC Adv.,2016,6(29):24780-24785.
[16] Ding C F,Li Y X,Wang L,Luo X L.Anal.Chem.,2018,91(1):983-989.
[17] Hola K,Zhang Y,Wang Y,Giannelis E P,Zboril R,Rogach A L.Nano Today,2014,9(5):590-603.
[18] Lin L P,Rong M C,Luo F,Chen D M,Wang Y R,Chen X.TrAC,Trends Anal.Chem.,2014,54:83-102.
[19] Dong Y Q,Wang Q,Wu H S,Chen Y M,Lu C H,Chi Y W,Yang H H.Small,2016,12(39):5376-5393.
[20] Liu F,Ge S G,Su M,Song X R,Yan M,Yu J H.Biosens.Bioelectron.,2015,71:286-293.
[21] Xu H F,Liang S J,Zhu X,Wu X Q,Dong Y Q,Wu H S,Zhang W X,Chi Y W.Biosens.Bioelectron.,2017,92:695-701.
[22] Zhang L B,Wang E K.Nano Today,2014,9(1):132-157.
[23] Zhou Y,Chen M X,Zhuo Y,Chai Y Q,Xu W J,Yuan R.Anal.Chem.,2017,89(12):6787-6793.
[24] Zhou Y,Chen S H,Luo X L,Chai Y Q,Yuan R.Anal.Chem.,2018,90(16):10024-10030.
[25] Deng S Y,Ju H X.Analyst,2013,138(1) :43-61.
[26] Zhang L,Wang Y Z,Tian Q Q,Liu Y,Li J H.Biosens.Bioelectron.,2017,89:1013-1019.
[27] Wang Y Z,Hao N,Feng Q M,Shi H W,Xu J J,Chen H Y.Biosens.Bioelectron.,2016,77:76-82.
[28] Feng Y Q,Sun F,Chen L Z,Lei J P,Ju H X.J.Electroanal.Chem.,2016,781:48-55.
[29] Dai B,Wang L,Shao J P,Huang X,Yu G B.RSC Adv.,2016,6(39):32874-32880.
[30] Xin X Y,Yang Y Y,Liu J,Wang X M,Zhou H,Yu B.RSC Adv.,2016,6(31):26203-26209.
[31] Zhang J Z,Shen Y,Liu Y H,Hou Z Y,Gu Y Q,Zhao W B.Analyst,2018,143(17):4199-4205.
[32] Wang L,Liu D Q,Sun Y L,Su J J,Jin B W,Geng L,Song Y Y,Huang X,Yang M.Anal.Chem.,2018,90(18):10858-10864.
[33] Kun Q,Lin Y,Peng H,Cheng L,Cui H F,Hong N,Xiong J,Fan H.J.Electroanal.Chem.,2018,808:101-106.
[34] Wen Q Q,Yang P H.Anal.Methods,2015,7(4):1438-1445.
[35] Manne U,Srivastava R G,Srivastava S.Drug Discov.Today,2005,10(14):965-976.
[36] Marquette C A,Corgier B P,Blum L J.Bioanalysis,2012,4(8):927-936.
[37] Cui C,Chen Y,Jiang D C,Zhu J J,Chen H Y.Anal.Chem.,2017,89(4):2418-2423.
[38] Cao J T,Wang Y L,Zhang J J,Dong Y X,Liu F R,Ren S W,Liu Y M.Anal.Chem.,2018,90(17):10334-10339.
[39] Tang Y J,Zhang S L,Wen Q Q,Huang H X,Yang P H.Anal.Chim.Acta,2015,881:148-154.
[40] Qiu Y Y,Wen Q Q,Zhang L,Yang P H.Talanta,2016,150:286-295.
[41] Su M,Liu H Y,Ge S G,Ren N,Ding L H,Yu J H,Song X R.RSC Adv.,2016,6(20):16500-16506.
[42] Lü Y Q,Zhou Z X,Shen Y F,Zhou Q,Ji J J,Liu S Q,Zhang Y J.ACS Sensors,2018,3(7):1362-1367.
[43] Zhou B,Qiu Y Y,Wen Q Q,Zhu M Y,Yang P H.ACS Appl.Mater.Interfaces,2017,9(3):2074-2082.
[44] Zhou B,Zhu M Y,Qiu Y Y,Yang P H.ACS Appl.Mater.Interfaces,2017,9(22):18493-18500.
[45] Zhou B,Zhu M Y,Hao Y,Yang P H.ACS Appl.Mater.Interfaces,2017,9(36):30536-30542.
[46] Yin H B,Marshall D.Curr.Opin.Biotech.,2012,23(1):110-119.
[47] Xu J J,Jiang D P,Qin Y L,Xia J,Jiang D C,Chen H Y.Anal.Chem.,2017,89(4):2216-2220.
[48] Cui C,Chen Y,Jiang D C,Chen H Y,Zhang J R,Zhu J J.Anal.Chem.,2018,91(1):1121-1125.
[49] Valenti G,Scarabino S,Goudeau B,Lesch A,Jovi:16830-16837.
[50] Liu G,Ma C,Jin B K,Chen Z X,Zhu J J.Anal.Chem.,2018,90(7):4801-4806.
[51] Voci S,Goudeau B,Valenti G,Lesch A,Jovi:14753-14760.
[52] Qiu Y Y,Zhou B,Yang X J,Long D P,Hao Y,Yang P H.ACS Appl.Mater.Interfaces,2017,9(20):16848-16856.
[53] Long D P,Chen C C,Cui C Y,Yao Z,Yang P H.Nanoscale,2018,10(39):18597-18605.
[54] Liang W B,Zhuo Y,Xiong C Y,Zheng Y N,Chai Y Q,Yuan R.Anal.Chem.,2015,87(24):12363-12371.
[55] Wu L D,Zhang Y,Wang Y H,Ge S G,Liu H Y,Yan M,Yu J H.Microchim.Acta,2016,183(6):1873-1880.
[56] Wang R,Fang D J.RSC Adv.,2017,7(21):12969-12972.
[57] Jiang X Y,Wang H J,Yuan R,Chai Y Q.Anal.Chem.,2018,90(14):8462-8469.
[58] Zhang L,Jiang J H,Luo J J,Zhang L,Cai J Y,Teng J W,Yang P H.Biosens.Bioelectron.,2013,49:46-52.
[59] Zhu M Y,Tang Y J,Wen Q Q,Li J,Yang P H.Microchim.Acta,2016,183(5):1739-1748.
[60] Long D P,Shang Y F,Qiu Y Y,Zhou B,Yang P H.Biosens.Bioelectron.,2018,102:553-559.